Letras

Hai poucos días, nun acto de campaña en Vigo en apoio da candidata á alcaldía da cidade da exconselleira Elena Muñoz, o presidente Núñez Feijoo falaba da política da formiga, que traballa, a diferenza da cigarra, que se dedica a cantar, a protestar, a acusar ou a atacar. Sen dúbida, o mandatario galego alude á coñecida fábula atribuída a Esopo, que no século XVII reescribiu La Fontaine e que, a partir deste, en España difundiu Félix María de Samaniego a finais do século XVIII. Adobía, como é notorio, o de cantar con outros quefaceres inexistentes na fábula. Debe ser un namorado deste texto, porque, se mal non recordo, xa aludira a el nunha ocasión en que defendía a súa política de autoridade, facendo de formigas fronte ós que tiraban os cartos no seu papel de cigarras ou carricantas. O vello texto, que tamén, circulou por Portugal, nada menos que en tradución do grande poeta Barbosa du Bocage, asiduo do histórico e fermoso café Nicola, da lisboeta praza do Rossio, no que aínda parei hai unhas semanas para degustar unha bica –de rico café, mesmo sendo zona turística–, manobra que adoito facer sempre que visito a capital portuguesa. A fábula pretende aleccionar sobre o traballo e o esforzo, mais eu cualificaría a lección que podemos tirar da súa lectura de profunda e tremendamente negativa. En verdade, a da carricanta e a formiga, é unha historia que fomenta a insolidariedade total. Ten que ser das preferidas desas persoas que pensan que aqueles e aquelas que van comer ós comedores sociais ou que teñen que durmir en albergues ou mesmo na rúa, de onde os  sacarían, porque dan mala imaxe, políticas da “talla” de Esperanza Aguirre, se conseguisen gobernar Madrid. Algo que, afortunadamente para todo o mundo, non vai ser así. Son os mesmos que non hai tanto pensaba -agora a tozuda realidade xa lle di outra cousa- que o persoal estaba no paro porque non quería traballar e que logo pasaba o que tiña que pasar; a pedir. A estas xentes xa en situación de exclusión ou en risco de chegar a estalo, é ás que lle podería contar o señor Feijoo a “lección” da carricanta e a formiga.
Nesta semana que se foi, a primeira de campaña electoral, o presidente tamén foi entrevistado e preguntado sobre diferentes temas. Un deles o da terrible e preocupante situación en que din as enquisas últimas que se atopa o idioma propio do país. O presidente parece que lle restou importancia ó problema, alegando que, ó seu entender, está a cumprirse as leis e que a poboación escolar e o resto da sociedade nunca coñeceu mellor o idioma e nunca soubo escribilo e falalo tan ben. E con iso o goberno xa cumpriu. Se logo a xente nas súas actividades cotiáns non o usa xa non é problema do goberno galego. Segundo el todos eses aspectos, menos o do uso -o fundamental, en definitiva, están mellor que cando el chegou á presidencia.
Vin a entrevista en V Televisión e o que máis me chamou a atención foi a tranquilidade coa que, despois de dicir que o Quixote era unha pez maxistral, manifestou que non o lera todo. Algo así como, pero ti que me dis? E como estamos no día por excelencia da festa das letras e porque sempre gostei das cantigas medievais e do contemporáneo neotrobadorismo - de feito hai pouco máis de vinte anos que dirixín unha excelente tese de doutoramento sobre o tema- vou rematar estas liñas reproducindo a cuarta das “6 canciones de mar in modo antico”, versos que Filgueira Valverde, na senda dese tipo de poesía que Fermín Bouza Brey ou Álvaro Cunqueiro cultivaran con éxito nos anos previos á guerra civil, deu a luz en 1941. Que lles preste: Bailemos, ai ledas,/raiar de San Johán,/so ramos d´estrelas,/nas portas do vran./Bailemos, doncelas,/na crara mañán,/nas portas do vran,/cantar de quincelas./Bailemos, ai ledas,/raiar de San Johán./cantar de quincelas,/fogueiras no chan./Bailemos, doncelas,/na crara mañán.